De Veluwe op de kaarte
Disse wèke steet d'r een stuk in de krante oaver dät plat proat'n op schole weer mag en dät 't juus goed is veur 't taalgevuul.
Hieronder een verhaaltjen wa'k al eschrev'n hebbe in 2019 veur 't magazine van de Vereniging Oud Apeldoorn.
Onze Veluwe is een gebied öm trots op te wèèn en dat probeert de Veluwenar’n ok uut te drag’n noa ’t toerisme. Restaurants presenteert de lekkerste wild gerech’n. Fiets en wandel toch’n leidt de toeris’n langes de mooiste routes oaver de heide veld’n, deur boss’n of oaver zandverstuuvings en langs spreng'n en bèk'n.
Verhal’n en Sag’n sprèèk ieders fantasie töt de verbeelding.
Grote publiekstrekkers zoas de Veluwse stoomtrein mit zien Koningslijn, de Loenense waterval, Paleis ’t Loo, Kröller Müller, Julianator’n en Apenheul lok vanzelf al massa’s toeriss’n hier noatoe. Kört éleen is d’r een Alliantie, oaverkoepel’nd orgaan, operich, woar gemeentes, provincie, natuurorganisaties en de recreatie onder valt. Feitelijke kennis en inzich’n wödt zo bèter benut.
De Veluwse gemeent’n wilt ze loat’n beseff’n dät een toeristisch daggien uut niet bie de gemeente grens ophöudt en probeert zo alle neuz’n de zelfde kante op te loat’n wiez’n. D’r wödt nieuw pärseneel an ‘etrokk’n of woar nodig bie’espiekert.
Op mbo schol’n wilt ze de leerling’n verlei’n een vak in die richting te kiez’n, dit mot nog wel vädder uutewärk wödd’n. Boav’ndien wilt ze gezamelijke training’n Duits opzett’n woar meerdere receptionistes an deel kunt nemm’n.
Een goed strev’n en kan ’t gien kwoad ’t toerisme hier en doar af te stoff’n, ma loat ze noe astoeblieve niet weer opnieuw ’t wiel uutvin’n. Vèèg ouwe trekpleisters niet zo ma van toafel ma kiek noa onze gewoontes, gebruuk’n en tradities zoas de schoapshädder mit zien schoapies op de hei.
Niet wegbezuunig’n dus. En wat denk ie van onze klederdrach vrouwluu mit schöt, ömslagdoek en knipmutse en de keerls mit manchesterse bokse, kiel en rooie zakdoek. Op de Veluwse märk in Beekbärgen houdt ze zich, sinds 1965, al an disse traditionele Veluwse kleding vaste en ie kunt op zomerse dag’n oaver de kopp’n lop’n zo druk as ’t d’r is.
Haal ouwe gebruuk’n en ambach’n weer noa veurt’n want doar komp de toeris’n op af. Vergèèt de inwendige mens ok niet deur ’t welbekende Uddelermeertjen en ’t Echoputjen bie de koffie te server’n of wat is d’r lekkerder dan ärgens op een Veluws terrasien neerstriek’n en van een lunch te geniet’n van roggebrood mit balkenbrie of kruudmoes mit wörs en spek. Moch ’t strev’n öm de Veluwe weer opnieuw op de kaarte te zett’n vruch’n afwärp’n en wie komp hier in de toekoms allemoale vremde tal’n teg’n dan hoap ik toch één ding en dät is dät ze onze eig’n streektaal niet vergèèt!!
Willy Rouwenhorst-❤gers
