Dit verhaal hef zich nog niet zo lange geleej'n af espeuld in Dèventer in de binn'stad en langs de Yssel
Struuke’lnd aover alles wa’k op mien rommelige zolderkamer gewoonlijk uut mien handn laot vall’n, kom ik uut berre en gao naar de WC. As ik eff’n later baov’n an de trappe stao en nao beneej’n kieke begint mien härte sneller te klopp’n. Een bekend vignet op de brief, die uut de briev’nbusse stek, zörgt dr veur da’k in ‘n paar sprong’n beneej’n bin. Haostig open ik de brief mä bie ‘t zien van de laatste regel wis ik al genog. “Wij wensen U meer succes bij Uw volgende sollicitatie”.
Alweer of eweez’n, veur de hoeveelste keer al wel niet? Zol mien va dan toch weer geliek kriegn toen e zei: “Onze Mark deugt närgens veur”?
Ik frommel de brief op en gooi m in de hoek van de kamer.
As ik mit mien heufd tussen de hand’n weer op de rand van ‘t berre zitte zie’k mien lèvn in vogelvlucht aan mien veurbie gaon. De schole die’k niet of emaakt had umda’k d’r veur pass’n um mien an de schoolregels te holl’n. Mit regelmaot wörd’n ik dan ok de klasse uut estuurd, tut de dag dak bie de directeur op het mätjen mos komm’n en te heur’n kreeg da’k kon gaon.
De situatie thuus deed doa ok al gien goed an. Ik was, als naokommertjen nog allene thuus. Vaak mos ik mien vader uut t café haaln en as he dan eens thuus was dan was de sfeer um te sniej’n. Mijn ouders spraak’n haost niet meer mit mekaar, ze bekt’n mit mekaar. Mien probleem’n wörd’n nooit bespraok’n, daordeur leef’n ik meer op straote dan in huus.
Toen ‘t thuus weer ‘ns goed mis was heb ik mijn spullen ‘epakt, ik was het spuugzat. Ik heb nog door de deur geschreeuwd: “Ik gao, ajuus. Heb iele lekker gien last meer van mien”. ‘k Heb nog eff’n ewach of d’r nog iemand mien nao kwam. Niemand, dus ik denke dat ze ‘t best vond’n.
Ik zwärf’m mä wat rond en ik sliepe bie vage kenniss’n of vriend’n tutdat ik ’n zolderkämertjen vonne woa ik tut noe woon’, tuss’n de troep en de rotzooi die ik d’r zelf van emaak hadde.
Ik kon niet zegg’n da’k d’r zovulle goeds van emaak hadde.
Maarn was ’t käsfees en onwillekeurig mos ik terugge denk’n an de tied dat ’t nog gezellig bie ons in huus was ewes. Va versier’n altiet ’n boom en wiele moch’n de gekleurde lämpies d’r in hang’n. ’s Aov’nds ging’n de lämpies an en dan lèz’n ma ’n käsverhaal veur terwijl wiele in ’n baoge um eur heer zaat’n. Wiele zong’n dan käsvässies as vader op ’t örgel spull’n.
De laatste keer dat va mit ’n käsboom thuuskwam brak d’r weer ruzie tuss’n va en moe uut mit ’t gevolg dat de käsboom mit ’n grote baoge aover de hegge esmeet’n wödd’n.
Vrogger, ja vrogger was alles anders, dan braoj’n ma ’n lekker stuk vleis of soms ’n kniene of ’n haze.
Mit weemoed dach ik an die tied terugge. Noe zol ’t denk ik as ’t meeviel ’n zak patat wödd’n en as ’t helemaole meezat misschien mit ’n kroket of ’n frikandel. Zol die goeie tied nog es weer terugge komm? Ik wisse ’t niet. Mä in stilte verlang’n ik d’r gluuj’nd nao.
Umdat ik gien èt’n in huus hadde ging ik de straote mä weer op, keek in mien knippe en zag da’k nog twee tientjes hadde, ik koche ’n breudjes en wandel’n nao de Yssel woa ik op ’n bänksien ging zitt’n. Ik dee mien oortjes in umdat ik dat gejengel van die käsvässies, die uut luudsprèkers op alle straothoek’n klonk, niet wol heur’n, ik was d’r niet veur in de stemming. Hoe lange of ik doa ezèt’n hebbe weet ik eigelijk niet, mä toen ik uut mien gemijmer wakker wödd’n was ik kold ewöd’n en ’t begon nog te miezer’n ok. Ik keek um mien heer en zag mens’n mit kadootjes loop’m, kadootjes die ze veur mekaar hadd’n ekoch. Veur mien zol d’r gien käskadootjen wean, wie zol dat veur mien koop’m? Wie zol zich noe nog druk maak’n woa ik mit de käsdaag’n uut zol hang’n? Ik zol niet weet’n wie. Mien härte zat vol onvree en haat teeg’n alles hier rond um mien heer en ik konne aoveral wel teeg’n an schupp’m. Ik verlang’n terugge nao die tied dat ’t nog fijn was bie ons thuus, toen moe mien nog is teeg’n zich andrukk’n.
Mens’n zeul’n mit volle tass’n boodschapp’m um ’t veur de käsdaag’n mä gezellig te maak’n. Iederene was druk. De midd’nstand dee goeie zaak’n, ’t winkelpärsoneel mos aoverwärk’n en hadd’n ’t deur de drukte niet zo bes, vanaov’nd waar’n ze blie as ze thuus waar’n en zakk’n mit vermoeide bene op de stoel.
Wat zol ik d’r ’n hoop veur aoverhem as ik vanaov’nd ok net zukke zere voet’n moch hem, ….. as ik mä wärk hadde. Kon ik mä in zo’n winkel wärk’n. Ik loope hier mä deur Deventer te slenter’n, ik hadde niks umhand’n. Wat ’n rotwereld was dit toch, de één hef bult’n wärk en de ander hef niks te doen. Ik kriege ’n hèkel an alles, an mienzelf an iederene, an die hele stinkzooi hier. Ik wol eff’m niemand meer zien en ik loope richting de Wilhelminabrugge, dan kom ik bie ’t geschut onder de brugge, ik gao d’r op zitt’n en ik denke bie mien eig’n: ”Hoevulle mens’n zoll’n d’r deur dit kanon dood eschoot’n wean? Mens’n die doanao nooit meer käsmis heb kunn’ vier’n? Kon dit ding noe nog mä schiet’n dan wis ik ’t wel. Ik loope langs ‘r rändjen van ’t water en kieke nao ’t water wat onder mien langsstroomt. ’t Water dat altiet mä kump en weer väddergeet, altiet mä deur.
In gedach’n verzonk’n kiek ik allene mä nao dat water, dat water dat zo rustig zien eig’n gang geet, niks gien geheister in dat water dat doa zo vredig deurstroomt. Hoe zol ’t wean as ik mien es mee liete driev’m? Hoe zol ’t wean as ik mien is zol laot’n umärm’n deur dat water? Ik doe mien oortjes uut en ik luustere nao ’t gekabbel van ’t water teeg’n de kademure an. In loope aover ’t rändjen van de kademure en heure allene mä ’t geluud van ‘t kabbel’nde water.
Inens wöd ik bie mien jas egreep’m en iemand schreeuwt: “Kiek uut, niet doen”. Ik rukke mien lös en slao um mien heer.
Ik drèje mien umme en ik kieke in ’n paar helderblauwe oog’n, ’n paar oog’n woavan de bezitster zeg: “Oh, sorry heur, ik dache da’j misschien in ……”
Dan vloeit mien lillijkigheid inens weg en ik kriege ’n brokke in mien keal. Woa ik normaal in zo’n situatie dat deerntjen zol afkaffer’n wöd ik noe stille en weet niet wa’k mot zegg’n. ’t Meissien drèjt zich umme en wil weer gaon. “Ho, wach eff’m”, zeg ik, “niet weg loop’m”. Ik hale eur in en zonder wat te zegg’n loop ik mit eur mee. ’n Hötjen zegge wiele niks en dan kump d’r ‘n vraoge van eur:”Vuul ie oe wel goed, is d’r wat?”
Van die vraoge schrik ik want doa is iemand die andach an mien schenkt, ik wödde d’r stille van en ik wete weer niet goed wa’k mot zegg’n en eff’m later begin ik te vertell’n. Van vrogger toen ’t käsfees nog fijn was en da’k d’r noe wel op kon spiej’n. Wiele loopt ’n hötjen langzaam naost mekaar deur en dan zeg ik: ”Ik hete Mark en ie?”
“Ik bin Marloes, ………… mä wat dee ie doa an de rand van ’t water? Ie woll’n toch niet ………?” “Nee heur”, hoe kom ie doa bie, “ik was mit mien gedacht’n ’n heel ende vot, umdat ik bale van disse kästied, iederene is bezig um de boel thuus gezellig te maak’n, ik zol niet weet’n wat gezelligheid is en de käsdaag’n za’k wel weer allene deur mott’n breng’n. En ieje dan?”.
Dan begint ok zij te vertell’n, dat ze in ’n opvang tehuus zit. Vanmaarn was ze doa weg eloop’m en noe mä zo’n bitjen deur Deventer rondzwarf’n.
Saam’n loopt ze vädder langs de Yssel en vuult zich tut mekare an etrokk’n umdat ze allebeije min of meer ’t zelfde probleem heb. Ze ziet mens’n mit deuz’n vol lekkere dinger sjouw’m, die ze ekoch heb um thuus gezellige daag’n te kunn’ vier’n.
Van Mark is de boze buje, die e eers had, inens weg etrokk’n, hé kik Marloes an en zeg: “Zulle wiele mit mekaar käsfees vier’n?” Marloes kik Mark an en ze zeg: “Goed, mä zu’w dan eers wat èt’n gaon koop’m? Dan mo’w gauw wean want de winkels gaot al haost sluut’n”.
Saam’ leg ze hun laatste cent’n bie mekaar en gaot de winkel in. Ze koop wat rauwkost, riest, wat chips en wat andere spull’n en bie ’t zien van ‘n flessien wien kiek ze mekaar eers an veurdat ze die d’r bie pakt en beide oog’n vindt mekaar weer bie ’n päksien keers’n.
Ze rèkent af en gaot nao buut’n op weg nao huus.
Mit disse tasse boodschapp’m vuult ze zich oh zo rieke.
Mark hef ’n ärm umme Marloes eslaag’n.
Uut de luudsprèkers op alle straothoek’n klinkt de melodie van ’n bekend käsvässien.
Marloes en Mark neuriet zächies mee:
“Stille nacht, heilige nacht!
Davids zoon, lang verwacht,
die miljoenen eens zaligen zal,
wordt geboren ……………… .
